Trường vùng cao ở Nghệ An, hành trình 60 năm cùng đất nước

Thứ sáu - 24/10/2025 21:21 42 0

Mang tên huyện miền núi Quỳ Châu (cũ) tỉnh Nghệ An, trường Trung học phổ thông Quỳ Châu là địa chỉ chắp cánh cho hàng vạn con em dân tộc thiểu số miền Tây Nghệ An từ các huyện Quỳ Hợp, Quỳ Châu và Quế Phong trưởng thành. 60 năm thành lập, ngôi trường không danh tiếng như bao ngôi trường trên cả nước, nhưng âm thầm trải qua cuộc kháng chiến và biết bao khó khăn chồng chất làm nên những kì tích vùng cao.

Trường vùng cao ở Nghệ An, hành trình 60 năm cùng đất nước

Tập thể giáo viên Nhà trường

Khi mới thành lập, trường mang tên Cấp 3 Quỳ Châu, tiếp nhận số học sinh ít ỏi đến từ các huyện vùng cao miền Tây Bắc Nghệ An như Quỳ Hợp, Quỳ Châu và Quế Phong. Với chỉ 2 lớp, 8 cán bộ giáo viên, hiệu trưởng đầu tiên là thầy Lang Gia Tôn và hơn 80 học sinh. Ngôi Trường ra đời đã đánh một dấu mốc lịch sử quan trọng ở vùng cao, từ nay, học sinh miền núi không phải khăn gói xuống học tại các trường phổ thông miền xuôi ở Nghĩa Đàn, Diễn Châu nữa.
Những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giặc Mỹ đánh phá ác liệt, thầy trò phải sơ tán, di chuyển nhiều địa điểm, và đến đâu đều phải đào hầm đắp luỹ, ngụy trang để duy trì dạy và học. Biết bao mồ hôi công sức trực tiếp của thầy trò nhà trường vào rừng chặt tre, nứa, gỗ, tranh cọ để dựng lán học. Nhiều học sinh của trường đã tình nguyện lên đường chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Trong số đó có 14 người con đã hi sinh và mãi mãi tuổi 18 đôi 20. Nhiều em trở về mang thương tật suốt đời do chiến tranh. Tên tuổi và tấm gương của học sinh Nhà trường đã tô thắm thêm truyền thống yêu nước của nhân dân các dân tộc vùng cao Nghệ An cũng như tô đậm thêm bề dày truyền thống vinh quang của nhà trường.

Thầy Nguyễn Hài Ninh, nguyên hiệu trường Nhà trường những năm 1992 - 2000

Thầy Nguyễn Hài Ninh, nguyên hiệu trường Nhà trường những năm 1992 - 2000, kể lại, năm 1975, miền Nam giải phóng, chiến tranh kết thúc, trường được dời về thị trấn Tân Lạc, địa bàn sát sân vận động, mặc dù hết chiến tranh, hết cảnh ăn cát nằm đất, nhưng khó khăn cơ sở vật chất vẫn thiếu thốn triền miên. Năm nào cũng vậy, đến năm học mới, thầy trò lại phải oằn lưng vào rừng chặt nứa, chặt cây về làm lớp học, lán trại. Vì nhà toàn làm bằng mái tranh vách nứa, nên hết năm học lại bị mối ăn, mọt đục, làm nhà lán xiêu vẹo, đổ vách. Tuy không phải đào hầm đắp lũy như ngày trước nhưng nhiều thầy cô sau buổi dạy vẫn phải đi làm nương rãy, xuống suối bắt cá, vào rừng hái củi, hái măng...
Những năm 1985 -1992, rộ lên trào lưu đào vàng, tìm đá đỏ, nhiều học sinh của Trường đã bỏ học hòa vào dòng người đi tìm vận may để mưu sinh cho gia
đình. Đó cũng là những thử thách khắc nghiệt của nhà trường, song các thầy, cô vẫn giữ vững phẩm chất, vượt qua gian khổ, cám dỗ để bám trụ, kiên định nghề “Trồng người”, duy trì mái trường Cấp 3 Quỳ Châu không ngừng lớn mạnh.

Năm học 2013, một lần nữa Trường đổi tên Thành Trường Trung học phổ thông Quỳ Châu

Năm học 1993 Trường đổi tên Thành Trường Trung học phổ thông dân tộc nội trú Quỳ Châu với nhiệm vụ vừa đào tạo học sinh bậc Trung học phổ thông, vừa chăm sóc học sinh diện Dân tộc nội trú tạo nguồn cán bộ vùng cao. Ngoài các lớp THPT,Trường tuyển sinh 5 lớp nội trú ( 1 lớp 8, 1 lớp 9 và 3 lớp 10,11,12) Trường có gần 200 học sinh dân tộc nội trú và đội ngũ gần 50 giáo viên, chủ yếu từ miền xuôi lên. Từ đây nhiều học sinh và Thầy cô giáo của Trường đã có nhiều cải thiện về cơ sở vật chất và các điều kiện phục vụ cho dạy và học ngày càng chuyển biến rõ nét.
Năm học 2013, một lần nữa Trường đổi tên Thành Trường Trung học phổ thông Quỳ Châu; quy mô Trường lớp, số học sinh, đội ngũ ngày càng lớn mạnh; chất lượng Trường ngày càng được khẳng định là tốp đầu Trong các Trường THPT các huyện vùng núi cao của Tỉnh Nghệ an.
Hiện tại Trường có quy mô 42 lớp với gần 1.900 học sinh và 96 cán bộ giáo viên; Cơ sở vật chất nhà trường đã được xây dựng với những dãy nhà cao tầng khang trang, sạch đẹp.

Từ chỗ chỉ có 2 lớp với 80 học sinh cùng 8 thầy cô giáo, 60 năm qua, nhà trường đã đào tạo trên 13.350 học sinh là con em các dân tộc miền Tây Nghệ An tốt nghiệp THPT, gần 6.500 học sinh vào Đại học, Cao đẳng; 561 học sinh đạt học sinh giỏi cấp tỉnh. Nhiều học sinh đã trưởng thành và trở thành những cán bộ chủ chốt vùng đồng bào dân tộc. Nhiều người là nhà doanh nghiệp giỏi, là lãnh đạo địa phương, nhà khoa học, nhà quản lý, là cán bộ trung ương...

Phát huy truyền thống của nhà trường, trong 10 năm lại nay, chất lượng dạy và học của Nhà trường được giữ vững và có tiến bộ vượt bậc. Tỉ lệ và số lượng học sinh khá giỏi, học sinh vào Đại học, Cao đẳng ngày càng tăng. Tỉ lệ tốt nghiệp THPT đạt trên 99%. Tỉ lệ và số lược học sinh giỏi cấp tỉnh đứng tốp đầu các trường miền núi cao ( Năm học 2024-2025: 31 em đậu học sinh giỏi tỉnh khối 12 trong đó giải nhất: 1; giải nhì: 11; giải ba: 14; giải khuyến khích: 5). Trường liên tục đạt danh hiệu trường tiên tiến, xuất sắc của tỉnh. Trường được công nhận đạt trường chuẩn quốc gia năm 2022; Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An ghi nhận và khen thưởng là đơn vị Điển hình tiên tiến giai đoạn 2020-2025; Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng 3 năm 2005, 2025; Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen năm 1995, 2011,2015; được tặng nhiều Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào; nhiều Bằng khen của UBND tỉnh Nghệ An; nhiều Giấy khen của Sở Giáo dục Đào tạo Nghệ An, UBND huyện và các Ban ngành cấp tỉnh.

Khen thưởng học sinh giỏi

Thầy Cao Thanh Lưu, Hiệu trưởng Nhà trường

“Phát huy truyền thống 60 năm, nhà Trường càng ra sức cố gắng nâng cao chất lượng dạy và học; tăng tỉ lệ học sinh khá giỏi, học sinh giỏi tỉnh. Giữ vững tỉ lệ học sinh vào đại học. Giảm tỉ lệ học sinh học yếu, học sinh bỏ học giữa chừng.Tăng cường giáo dục ngoại ngữ, tin học, hoạt động trải nghiệm, Văn nghệ, TDTT và kỹ năng sống cho học sinh. Nâng dần chất lượng và trình độ đội ngũ Cán bộ,Giáo viên; huy động mọi nguồn lực để tăng cường cơ sở vật chất và cảnh quan trường học. Xây dựng khối đoàn kết nhất trí cao trong tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong đơn vị Sớm xây dựng Trường đạt Trường chuẩn quốc gia mức độ 2 và Xây dựng thành công Trường THPT bán trú kiểu mới”. Thầy Cao Thanh Lưu, Hiệu trưởng Nhà trường nhấn mạnh.

Quốc Khánh